Innowacje w dziedzinie medycyny przyniosły wiele dobra dla świata. Jednak wraz z tym dobrem pojawiają się nowe, wcześniej nieznane trudności. W wyniku digitalizacji dokumentacji medycznej zaistniała potrzeba prawidłowego niszczenia danych różnymi metodami, wiążąca sektor medyczny z branżą zbywania aktywów IT. Rozwój technologiczny wymaga również większego wykorzystania tworzyw sztucznych — część z nich nadaje się do ponownego użytku, a część nie. Taki sprzęt szpitalny wielokrotnego użytku, jak monitory, jest częściowo lub całkowicie wykonany z plastiku. W szpitalach możemy znaleźć również tworzywa sztuczne jednorazowego użytku, takie jak strzykawki, jednorazowe osłony na termometry lub przyrządy do wziernikowania ucha, a także sprzęty ochrony osobistej (np. maseczki).
W wielu obszarach wykorzystywanie plastiku w sektorze medycznym pomogło w obniżeniu kosztów i poprawie warunków sanitarnych. Jednak przy obecnym trendzie ekologicznym, którego celem jest zredukowanie plastikowych odpadów, należy odnieść się do kilku ważnych kwestii. W jaki sposób mamy zmniejszyć ilość odpadów z tworzyw sztucznych, przy jednoczesnym zachowaniu warunków sanitarnych, które zapewniają nam plastiki jednorazowego użytku? Czy jeśli sektor medyczny postanowi zastąpić takie plastiki wielorazowymi alternatywami, to czy nie będą one stwarzać większego zagrożenia dla środowiska?
Na te pytania nie ma jednoznacznych odpowiedzi, natomiast trwająca pandemia COVID-19 obnażyła złożoność problemu. Przykładowo, pomagające zmniejszyć ryzyko zakażenia maseczki można wykonać z bawełny wielokrotnego użytku, która nadaje się do prania. Jednak materiał wykorzystywany do produkcji maseczek jednorazowych jest skuteczniejszy w zmniejszaniu ryzyka złapania wirusa. Jednocześnie pranie i prawidłowe odkażanie maseczki wymaga zużycia dużych ilości prądu i wyzwala gazy cieplarniane do atmosfery. Nie zapominajmy też o wykorzystaniu znacznych ilości wody. Ponadto niektóre urządzenia, takie jak duodenoskopy, słyną z tego, że trudno je oczyścić w celu ponownego użycia.
Jakie jest więc rozwiązanie? Takie działania zostały obecnie przyćmione bardziej palącym kryzysem zdrowotnym, lecz nadal rosną w siłę starania w celu stworzenia biodegradowalnych środków ochrony osobistej, mające tą samą skuteczność co ich jednorazowe odpowiedniki. Inne medyczne sprzęty wielokrotnego użytku, takie jak monitory, są poddawane procesowi recyklingu przez firmy świadczące usługi zbywania aktywów IT. I chociaż pracownicy służby zdrowotnej wciąż muszą używać jednorazowych strojów ochronnych, maseczki wielokrotnego użytku sprawdzają się dla ogółu społeczeństwa.
Sektor opieki zdrowotnej i jego potrzeba jednorazowych tworzyw sztucznych, uwydatniają złożoność zależności między zużyciem plastiku, środowiskiem oraz zdrowiem i bezpieczeństwem ludzi. Wskazuje również, że potrzebna jest znacznie obszerniejsza dyskusja o sposobach skutecznego zarządzania i zrównoważenia skutków, jakie działanie branży ma dla środowiska. Nie jest to zadowalający wniosek, ale być może po zakończeniu kryzysu uda nam się odnaleźć odpowiednie rozwiązanie.
Odnośniki: